Tình hình Trung Cộng nhìn từ sự điêu tàn ở Quảng Đông - Trần Đình Thu

Chúng ta thử hình dung một ngày nào đó các công ty nước ngoài ùn ùn tháo chạy khỏi Việt Nam, thì điều gì sẽ đến với các thành phố công nghiệp của chúng ta, chẳng hạn như TP.HCM?

Chúng ta sẽ thấy từng đoàn người lũ lượt kéo nhau về quê, bỏ lại những khu nhà trọ hoang vắng trong thành phố. Các siêu thị, trung tâm mua sắm, hàng quán sẽ xác xơ từng ngày. Ngoài số người phải về quê, một tỷ lệ không nhỏ những người dân gốc thành thị đang làm việc trong các lĩnh vực cung ứng dịch vụ cho người lao động cũng sẽ lâm vào cảnh mất việc làm. Thành phố mỗi ngày một thưa vắng người đi đường, vì dân số sẽ giảm dần cho tới lúc chỉ còn một nửa hoặc thậm chí là một phần ba. Ban đêm đi trong thành phố sẽ có cảm giác như thời chiến tranh vì nhiều dãy nhà hoang không có ánh đèn, mặc dầu thành phố không hề có tiếng súng.

Đó chính là bức tranh tưởng tượng ở TP.HCM nhưng mà là bức tranh có thật đang diễn ra tại tỉnh Quảng Đông, Trung cộng hiện thời.

Quảng Đông là một trong những cửa ngõ kinh tế của Trung cộng. Tỉnh này có quy mô dân số xấp xỉ 110 triệu dân, là tỉnh đông dân nhất Trung cộng. Đại đô thị Quảng Châu, trung tâm kinh tế Thâm Quyến, siêu đô thị Châu Giang thuộc Quảng Đông là những biểu tượng kiêu hãnh của nền kinh tế Trung cộng một thời. Tuy nhiên giờ đây theo Đài Á Châu Tự Do, làn sóng doanh nghiệp nước ngoài ồ ạt rút khỏi Quảng Đông khiến nhiều nhà máy đóng cửa, người ngoài tỉnh hồi hương vì không có việc làm, các khu mua sắm hay siêu thị lâm vào cảnh ảm đạm chợ chiều.

Ông Tập đang thăm một nhà máy ở Quảng Đông vào ngày 23 vừa qua. Phải chăng những nụ cười này chỉ là “bề ngoài cười nụ bề trong khóc thầm”? 

Thất nghiệp kéo theo sự sụt giảm các ngành kinh doanh ăn uống, mua sắm hay kinh doanh bất động sản. Đài này dẫn lời các cư dân địa phương cho biết tình hình bi đát xảy ra ở cả Quảng Châu lẫn Thâm Quyến.
Năm 1987, Panasonic lần đầu tiên đặt chân đến Trung cộng theo lời kêu gọi của ông Đặng Tiểu Bình. Từ đó đến nay Panasonic đã bén rễ bền chặt vào đất nước này với hơn 40 nhà máy chế tạo. Nhưng nay thì Panasonic phải ngậm ngùi dịch chuyển những cơ sở đầu tiên của mình ở Thâm Quyến ra khỏi Trung cộng.

Một cuộc khảo sát vào hồi đầu tháng 9 cho biết có 1/3 trên tổng số 430 công ty Mỹ ở Trung cộng đang chuẩn bị chuyển khỏi Trung cộng. Đó là con số hồi đầu tháng 9 nhưng nay gần cuối tháng 10 thì sẽ khác rất nhiều và qua đầu năm 2019, khi các gói thuế mới được áp thêm thì sẽ tồi tệ hơn nữa. 

Các công ty Hàn quốc, Nhật, Đài Loan cũng đã, đang và sẽ tháo chạy khỏi Trung cộng nói chung và Quảng Đông nói riêng, thực sự đem đến những cảm giác hoảng loạn với người dân địa phương. Có lẽ vì thế mà ông Tập Cận Bình đã làm một chuyến thị sát đến Quảng Đông trong ngày 23 vừa qua.

Dù không tuyên bố gì, nhưng ông Tập có vẻ như muốn gửi một thông điệp rằng ông luôn luôn có mặt để chia sẻ khó khăn cùng địa phương. Nhưng thật ra đó chỉ là liệu pháp tâm lý vì trên thực tế đội ngũ cố vấn cấp cao của ông Tập không thể giải được bài toán này cho Quảng Đông cũng như cho toàn Trung cộng.

Trần Đình Thu

Nhà thờ Đức Bà Paris

Nghiêng mình thả một đồng tiền xu vào "Cột mốc số Không" trên quảng trường Nhà thờ Đức Bà, một nữ du khách người Tây Ban Nha nhắm mắt, hai bàn tay chắp trước ngực, ngước về phía mặt tiền nhà thờ nhẹ nhàng cầu nguyện. Thiếu nữ này chỉ là một trong khoảng 14 triệu du khách hàng năm tới thăm quan Nhà thờ Đức Bà Paris. Theo số liệu thống kê chính xác của Phòng Du lịch Paris, có tới 14.300.000 du khách tới công trình nổi tiếng này vào năm 2014, nhờ miễn phí vé vào cửa, nên nhà thờ Đức Bà đứng đầu danh sách 61 công trình văn hóa được thăm quan nhiều nhất tại thủ đô. 
Nằm trên đảo Cité, giữa lòng trung tâm lịch sử của Paris, du khách có thể khám phá Kho báu của nhà thờ Đức Bà và có chiêm ngưỡng toàn cảnh Paris từ hai ngọn tháp. Vào mùa hè hàng năm, tổ chức Cộng đồng tiếp đón tại các Khu vực nghệ thuật (gọi tắt là CASA), được Cha Alain Ponsar thành lập từ năm 1967, luôn tổ chức nhiều chương trình giới thiệu miễn phí bằng nhiều thứ tiếng để giúp du khách nước ngoài khám phá một số bí ẩn của Nhà thờ.
Mùa hè năm nay, Thanh Thảo, một tình nguyện viên của CASA, giúp du khách và sinh viên Việt Nam, thậm chí là người Việt đang sinh sống tại Paris, có cơ hội khám phát một lần nữa vẻ đẹp và sự huyền bí của nhà thờ Đức Bà.Gần 200 năm xây dựng nhà thờ Đức Bà Paris
Nhà thờ Đức Bà được xây dựng vào thế kỷ XII, vào thời hoàng kim của Thiên Chúa giáo. Paris lúc đó đã trở thành một trung tâm chính trị, kinh tế và văn hóa. Người dân Paris cần một thánh đường tương xứng với tầm quan trọng của thành phố.
Năm 1163, viên đá đầu tiên của nhà thờ Đức Bà được đặt xuống. Dàn thờ Thiên chúa được quay về hướng Đông, nơi mặt trời mọc, và cũng là biểu tượng của sự phục sinh của Chúa. Mặt tiền được hoàn thành vào năm 1351. Cổng chính giữa của mặt tiền, gọi là cổng Phán xét cuối cùng, được xây quay về phía Tây,
nơi mặt trời lặn và cũng là tượng trưng cho tận thế và cái chết.Trên mặt tiền có ba cổng, lần lượt từ trái qua phải là có cổng Đức Mẹ Đồng Trinh (le Portail de la Vierge), cổng Phán xét Cuối cùng (le Portail du Jugement dernier) và cổng Thánh Anna (le Portail Sainte-Anne). Nếu như cổng Thánh Anna nói về cuộc sống của Đức mẹ Maria và Chúa Giê-su ra đời, thì cổng Đức Mẹ Đồng Trinh nói về cái chết của Đức mẹ Maria và giây phút bà lên ngôi Nữ hoàng của Bầu
trời. Ở trên cổng Đức Mẹ Đồng Trinh, chúng ta có thể nhìn thấy một bức điều khắc nói về sự tích Adam và Eva, nhắc với con chiên về tội lỗi của tổ tiên loài người. Cái giá phải trả cho tội lỗi của loài người là lao
động.Thời Trung cổ, hoạt động chủ yếu của người dân là nông nghiệp. Vậy nên, chúng ta có thể chiêm ngưỡng trên hai góc cổng các hoạt động nông nghiệp tương ứng với 12 tháng trong năm. 
Ở bên trái của cổng, chúng ta có thể thấy tượng của Thánh Denis đang cầm đầu của mình trong tay. Ông là người đã mang đạo Ki tô giáo từ Jerusalem về Paris năm 250.
Và với hành động này, ông đã phải trả giá bằng chính sinh mạng của mình. Ông bị chém đầu trên đỉnh Montmartre. Người ta kể lại rằng, sau khi bị tử hình, Thánh Denis đã cúi xuống và bưng đầu của mình lên. Ông mang đầu của mình đi khoảng 7-8 km lên phía Bắc của Paris trước khi ngã xuống. Và nơi ông ngã xuống, trở thành địa điểm xây dựng Nhà thờ Saint-Denis ngày nay.Ở giữa là cổng Phán xét Cuối cùng, nói về số phận của con người sau cái chết. Sau khi chết đi, con người sẽ sống lại và Chúa Giê-su sẽ phán xét xem con người có thể lên thiên đường hay xuống địa ngục. Ở giữa mái vòm trên bức điêu khắc giữa cổng, chúng ta có thể nhận thấy một bên là thiên thần còn bên kia là quỷ ác. Và nếu con người yêu chúa, thì sẽ được lên thiên đường cùng với thiên thần. Trong khi đó, nếu không tin vào Thiên chúa, con người sẽ phải xuống địa ngục.Ba cửa sổ hình hoa
hồng: ba kho báu của nhà thờBây giờ, khi mở cánh
cổng ra, chúng ta có thể chiêm ngưỡng sự rộng
lớn của nhà thờ Đức Bà. Ngước lên trần nhà, chúng ta có thể nhìn thấy những mái vòm cao 33 mét, được xây theo kiến trúc Gothic và hai bên nhà thờ Đức Bà có rất nhiều cửa sổ, giúp cho ánh sáng tự nhiên bên ngoài xuyên vào bên trong để chiếu sáng cả tòa nhà. Kiến trúc Gothic có những vòm cửa nhọn rất đặc trưng, giúp cho trọng lượng của đá được dẫn đều vào trụ thay vì tường. Nhờ đó, vai trò của tường giảm đi, nên người ta có thể phá tường và thay vào đó là các cửa sổ kính màu. Khi tiến đến cánh ngang của nhà thờ, chúng ta có thể chiêm ngưỡng được ba cửa sổ hình hoa hồng, cũng là bak ho báu của nhà thờ Đức Bà, được lắp đặt vào thời kỳ Trung cổ.
Nhìn vào bông hồng phía Bắc, ở trung tâm là hình ảnh Đức Mẹ và Chúa hài đồng và xung quanh là các nhà tiên tri và các vua của Cựu Ước. Những nhân vật này có mặt  trên những cánh hoa ở xung quanh tâm của hoa  hồng, ánh nhìn của họ hướng về Đức Mẹ và Chúa hài đồng. Bởi vì sự giáng trần của Chúa là điều họ đã tiên đoán và trông đợi bấy lâu nay.Sau Cựu Ước là Tân  Ước, đối diện với bông hồng phía Bắc là bông hồng phía Nam. Trên bông hồng phía Nam, chúng ta có thể nhìn thấy Chúa Giê-su ở tâm và xung quanh là 12 môn đồ cùng với các vị Thánh. Dĩ nhiên, tất cả những nhân vật này đều thuộc Tân Ước. Con số 12 được lặp đi lặp lại trong các vòng cánh hoa. Vì sao ? Bởi vì con số 12 tượng trưng cho 12 môn đồ, tượng trưng cho 12 dân tộc Israel. 12 cũng là "3 nhân 4": "3" như Cha, Con và các vị thánh thần; "4" là bốn phía Đông, Tây, Nam, Bắc, là bốn người phát ngôn, bốn cạnh của một hình vuông và hình vuông là tượng trưng cho Trái đất.Bông hồng phía Tây, đối diện với bàn thờ, bị đàn orgue che khuất một phần. Bông hồng này nói về chủ đề lao động, bởi vì lao động vừa là sự nguyền rủa của Thiên Chúa, vừa là nhiệm vụ của loài người. Vì vậy, trên bông hồng này, chúng ta có thể thấy 12 cung hoàng đạo tượng trưng cho 12 tháng trong năm, cũng như những hoạt động tương ứng với mỗi tháng trong năm.Bây giờ, khi hướng ánh nhìn về phía giàn thờ, chúng ta có thể quan sát thấy hai mảnh còn sót lại của một bức tường từ thời Trung cổ bao quanh giàn thờ. Những bức tường này có vai trò bảo vệ cho các Cha khỏi cái lạnh, cũng như âm thanh từ các con chiên ở  trên hành lang. Và khi xây bức tường này, các Cha cũng mong muốn rằng đây là nơi giảng kinh thánh. Vì vậy, chúng ta có thể nhìn thấy trên bức  tường những bức điêu khắc phác lại những sự kiện chính trong kinh thánh. Phải hình dung ra rằng, ngày trước, các con chiên và các Cha bị ngăn cách bởi một bức tường chắn. Sau quyết định của Concile de Trente (Hội đồng Ba mươi) vào thế kỷ XV, người ta đã phá bỏ phần bức tường ngăn cách giữa giàn thờ và khán đài, bởi vì bức tường này ngăn chặn sự tiếp xúc  giữa các Cha và con chiên. Nhìn vào những bức điêu khắc này, chúng ta có cảm giác chúng được làm bằng gỗ, nhưng thực ra đây là những bức điêu khắc bằng đá. Chúng còn tồn tại được đến ngày nay là vì, vào thế kỷ XVIII, do kiến trúc Gothic bị coi là lỗi thời, nên người ta đã trát đất để che phủ những bức tượng này. Cho tới thế kỷ XIX, kiến trúc sư Viollet-le-Duc, người phụ trách quá trình trùng tu nhà thờ Đức Bà, đã phát hiện ra những bức tranh tường này và nhờ đó, ông đã cứu sống và tu sửa lại để chúng có thể tồn tại được tới ngày nay.
Đi bộ ra phía sau giàn thờ, chúng ta có thể chiêm ngưỡng được vòng nguyệt quế của Chúa Giê-su ở trong một hộp bằng kính màu đỏ. Vòng nguyệt quế là vương miện mà quân lính đã đặt lên đầu ngài trước khi bị đưa lên cây thánh giá. Bởi vì, như chúng ta đã biết, Chúa Giê-su là vua của người Do thái. Và đặt vòng nguyệt quế lên đầu chúa Giê-su là biểu hiện của sự khinh bỉ.Vòng nguyệt quế của Chúa Giê-su bắt đầu được các con chiên đến viếng thăm từ thế kỷ thứ IV tại Jerusalem. Sau này, giữa thế kỷ thứ VII và thế kỷ thứ X, vòng nguyệt quế được chuyển từ Jerusalem tới Constantinople (Istanbul ngày nay). Sau đó, vòng nguyệt quế lại rơi vào tay các Hoàng đế Byzantine. Những vị vua này gặp khó khăn về tiền bạc, nên họ đã bán vòng nguyệt quế cho một nhà buôn ở Venice (Ý). 
Vào thế kỷ XIV, vua Louis IX đã mua lại vòng nguyệt quế từ tay nhà buôn trên, với giá 135.000 franc. Vua Louis IX đã mang vòng nguyệt quế về Pháp và xây dựng nhà thờ Sainte-Chapelle để bảo vệ vòng nguyệt quế, cùng với một số linh vật khác của Chúa Giê-su.Vòng nguyệt quế được bảo quản ở Sainte-Chapelle cho đến cuộc Cách mạng Pháp vào năm 1789.Vào năm này, vua Louis XVI đã chuyển vòng nguyệt quế từ Sainte-Chapelle lên nhà thờ Saint-Denis ở phía Bắc Paris, sau đó lại chuyển về Thư viện Quốc gia Pháp. Năm 1801, Napoléon I ký kết hiệp ước giữa Nhà nước và Giáo hội. Hòa bình trở lại, Napoléon I trao trả vòng nguyệt quế cho nhà thờ Đức Bà và nhà thờ bảo vệ vòng nguyệt quế của Chúa Giê-su từ năm 1801 cho tới nay. 
Mỗi thứ Sáu đầu tháng, các con chiên từ khắp nơi về nhà thờ Đức Bà để viếng vòng nguyệt quế của Chúa Giê-su cùng với một cây đinh và một mảnh của  cây thánh giá thật.
ST.

“Mấy đoạn đường đời” - N K

“Mấy đoạn đường đời” là bài tự truyện về gia đình người Chỉ huy phó Quân Y Viện Đoàn Mạnh Hoạch tại Phan Thiết sau biến cố 30 Tháng Tư. Tác giả bài viết, N. K., là một cô giáo, người vợ tù một mình nuôi 4 đứa  con còn nhỏ dại. Sau nhiều năm cơ cực, gia đình định cư tại Hoa Kỳ theo diện H.O. và đây là bài viết về nước Mỹ đầu tiên của bà.

Bằng một giọng văn mộc mạc nhưng chân tình, cộng thêm những tình tiết rất “đời thường”, N.K. kể lại cho người đọc những gian truân của một người vợ tù cải tạo trong thời “điêu linh” và một kết cuộc “có hậu” vào cuối đoạn đường đời.

***

Bây giờ ở Mỹ đang mùa Xuân.  Đi đâu tôi cũng gặp hoa muôn màu muôn sắc rực rỡ, chim chóc hót líu lo, gió mát nhẹ nhàng thổi.

Hôm nay tháng tư lại về.  Tôi thấy lòng mình chùng xuống khi nhớ lại những ngày sau 30-4-75.  Hồi đó, khi còn ở Việt Nam, tôi đã khóc biết bao mỗi khi tháng tư về.  Bây giờ hình như không còn nước mắt để khóc nữa, nhưng vết thương lòng qua bao nhiêu năm tháng vẫn chưa lành.

Tôi nhớ sư bà Huyền Không ở Phan Thiết đã từng nói với tôi:  "Bao nhiêu đau khổ vây quyện đời con, nhưng dù hòan cảnh nào, con vẫn là một người vợ hiền, một người mẹ tốt nghe con."

Đời tôi, nhờ niềm tin tôn giáo, nhờ Ơn Trên che chở mà tồn tại đến ngày hôm nay.  Thuở nhỏ tôi là con bé yếu đuối, đau ốm liên miên, mấy lần suýt chết đuối trên sông Hương, mấy ai ngờ có ngày oằn vai "gánh" cả một gia đình sáu người, rồi cuối cùng vượt đại dương đến Mỹ để sống những ngày cuối đời nơi đất khách quê người nhưng lại đậm tình đậm nghĩa.

1. Những ngày trước 30-4-75

Lúc đó, gia đình chúng tôi ở Phan Thiết, trong khu trại gia binh. Tình hình chiến tranh sôi sục, nhất là những ngày đầu tháng tư. Mỗi ngày tôi hồi hộp theo dõi tin tức thời sự qua đài BBC, hãi hùng với tiếng súng ầm ầm từ những cuộc giao tranh. Ông Chỉ Huy Trưởng Quân Y Viện đã lặng lẽ bỏ đi, để lại cho ông xã tôi, Chỉ Huy Phó, một mình vừa cứu thương, vừa điều khiển Quân Y Viện. Tôi hoang mang, lo sợ.

Để rảnh tay lo việc công, anh ấy cho năm mẹ con tôi di chuyển vào Sài Gòn, trước ở tạm nhà người bà con. Tôi hồi hộp trông tin anh từng ngày, từng giờ mà không biết hỏi ai, chỉ biết cầu nguyện Phật Trời che chở. Tôi cứ băn khoăn lo lắng không biết rồi vợ chồng còn gặp nhau không. Thôi thì phó mặc cho số phận đẩy đưa.

Ông xã tôi là người lúc nào cũng hết lòng về công vụ.  Hồi mới ra trường, anh đổi ra làm việc ở Quảng Trị. Gặp trận Hạ Lào, anh ấy mỗi ngày phải thường trực giải phẫu 24/24 để cứu thương bệnh binh. Lúc đổi về Quân Y viện Đoàn Mạnh Hoạch, Phan Thiết, anh vẫn một lòng tận tụy với nhiệm vụ. Anh không mở phòng mạch tư kiếm thêm tiền, không lươn lẹo ăn bớt thuốc men trong Quân Y Viện. Do đó, anh rất được quân nhân các cấp trong QYV thương yêu quý mến.

Sau khi tôi và các con đi rồi, biết tỉnh Bình Thuận sắp thất thủ, anh ấy lo di tản các thương binh còn nằm ở Quân Y Viện vào Vũng Tàu. Vì mặt sau của Quân Y Viện là biển, và lúc bấy giờ các tàu Hải Quân VNCH còn khá nhiều, nên việc di tản được suông sẻ. Đến lúc tỉnh Bình Thuận bị lọt vào tay Cộng quân (19-4-75) thì ông xã tôi mới theo tàu Hải Quân vào Sài Gòn.

Chúng tôi gặp lại nhau. Chỗ ở trọ không tiện chút nào. Người bà con có nuôi hai con chó. Đêm nào chúng cũng leo lên chỗ chúng tôi nằm (vì giành giường của tụi nó) gây tiếng động ầm ĩ, chẳng ai ngủ được.  Chúng tôi lại đi xin ở nhờ một người bà con khác. Nhà này có ba tầng. Lúc dọn đến chúng tôi được cho ở tầng ba, còn hai tầng kia Mỹ mướn.

Ngày hôm sau, chúng tôi được biết có một tàu Mỹ sắp đi Thái Lan. Nếu chúng tôi lanh trí, ngõ lời xin "quá giang" thì chắc được chấp thuận rồi. Một phần vì lòng yêu quê hương, không muốn rời bỏ quê cha đất tổ, một phần vì chưa sống với Việt Cộng và cũng chủ quan anh ấy thuộc ngành y đâu có tội lỗi gì nên ở lại. Đời mấy ai học được chữ ngờ! Cũng vì không biết chớp lấy thời cơ đó mà cuộc đời xô đẩy gia đình tôi vào hoàn cảnh oan nghiệt.

2. Thời làm vợ tù

Sau lệnh đầu hàng của vị Tổng Thống ba ngày, chúng tôi trở lại Phan Thiết và rồi tôi trở thành vợ tù.

Tôi bị rơi vào hoàn cảnh một thân một mình nuôi chồng và bốn con còn nhỏ dại, chưa được chuẩn bị để thích ứng với tình huống này! Thời trước 1975, cả hai vợ chồng sống bằng đồng lương ít ỏi của nhà nước. Lương nhà giáo quá khiêm tốn, ai cũng biết rồi. Còn anh ấy là một bác sĩ quân y thanh liêm, tận tâm với trách nhiệm, không mở phòng mạch tư kiếm thêm tiền mà dành hết thời giờ cho công vụ. Do đó, tôi đã phải tiện tặn hết mức để không mang công mắc nợ. Khi anh đi tù tôi không còn chút tiền dư bạc để. Do đó tôi rơi vào hoàn cảnh đôi vai gầy guộc, ốm yếu của tôi gánh hai gánh nặng thân tình, ngang ngửa nhau, không thể bỏ gánh nào được cả.

Từ khi Việt Cộng chiếm miền Nam, gia đình chúng tôi không còn được ở trong khu gia binh QYV Đoàn Mạnh Hoạch nữa. Tôi phải xin tá túc nhà ông TTP, cũng là sĩ quan của Quân Y Viện. Khi ông xã tôi vào tù, tôi thấy không thể ở nhà người ta mãi nên tìm cách ra ở riêng. Dốc hết tư trang ngày cưới, tôi mua một miếng đất trên động cát thuộc phường Phú Thủy, Phan Thiết. Nơi đó có sẵn một căn nhà lá lợp tôn, để ngoài giờ đi dạy ở trường cấp 2B (tôi được lưu dụng với đồng lương đủ cho chục ngày chơ!), tôi “lao động sản xuất thêm” để tự cứu mình và cứu gia đình.

Các con tôi bị xô vào hoàn cảnh nghèo khó. Nhờ vậy chúng trở nên khôn trước tuổi.  Con chị mới 9 tuổi đã biết đi chợ nấu ăn, giặt đồ, dỗ em. Khi nào em khóc (thằng út mới 3 tuổi) thì con chị ra chặt mía, róc, chẻ nhỏ rồi đút cho em ăn. Thằng em trai kế nó, mới 8 tuổi cũng đã biết cùng với mẹ đi xin phân heo, cuốc đất, tưới nước để trồng khoai lang, khoai mì, biết xắt lát củ khoai phơi khô để dành thăm nuôi cha nó, biết cất lại một phần khoai để ăn độn với gaọ cho đỡ đói, vì gạo tiêu chuẩn có bao giờ ăn đủ cho 5 người!  Hình ảnh đáng thương nhất là con bé H. L. 5 tuổi ngồi đưa võng cho thằng em 3 tuổi, vừa đưa vừa hát à... ơi nghe đau lòng đứt ruột! Khi trái chùm ruột chín, con bé tự ý giã muối ớt, đựng chùm ruột trong chiếc rỗ nhỏ, rồi đem ra đầu hẻm nhà mình mời các bạn nhỏ trong xóm mua.

Tội nghiệp các con tôi! Các con tôi cũng đói lắm, cũng thèm nhâm nhi chùm ruột với muối ớt lắm, vậy mà... Có người mẹ nào tim không quặn thắt, ruột không đứt từng khúc từng đoạn trước những tình cảnh này! 

Cuộc sống của 5 mẹ con tôi trong căn nhà lá ấy, không sao kể xiết nỗi thống khổ, vất vả và đói khát.  Tôi nhớ một câu văn của Thạch Lam: "Đói như cào ruột, đói như chưa từng thấy bao giờ." Bây giờ thì tôi đã có kinh nghiệm xương máu cái nghèo, cái đói đây! Nghèo đến nỗi khi đổi tiền, tôi không đủ tiền để đổi nữa. Học trò hàng xóm tốt bụng đưa tiền nhờ đổi giùm, sau đó tặng cho chút đỉnh gọi là "để cô mua bánh cho mấy em."

Ông xã vào tù rồi, phải mất mấy tháng sau, tôi mới được giấy cho đi thăm nuôi. Đây là lần thăm nuôi đầu tiên. Thời gian thật ngắn, vui thì ít mà xót xa lại nhiều. Tôi cảm xúc viết vài dòng thơ nói lên nỗi bi ai của tôi sau khi về nhà:

“Khóc hết nước mắt đêm thâu

Sáng nay tươi tỉnh em vào thăm anh.

Chân em thoăn thoắt, nhanh nhanh,

Quản chi xách nặng, thênh thênh đường dài.

Ra đi định nói bao lời,

Đến khi gặp mặt hỡi ơi nghẹn rồi!

Bàn ngăn hai đứa ai ngồi

Lù lù một đống, muốn sôi gan mình.

Nói qua quýt, chuyện loanh quanh....

"Mấy con sức khỏe?"  Băn khoăn hai người...

Còi huýt:  "Năm phút rồi thôi!"

Bây giờ đôi ngã, đôi nơi chia lià!”

Có dạo đi thăm nuôi ông xã, tôi gởi cho anh ấy mấy đồng để mua đồ ăn thêm. Nhiều tháng sau, lúc ra thăm trở lại, hỏi anh tiền hôm đó có mua được gì không. Anh nói vẫn còn nguyên. Tội nghiệp cho cả gia đình tôi! Ở ngoài vợ con nhịn đói để nuôi tù, ở trong nhịn đói vì không nở "nuốt cái đói khát" của vợ con! Còn nỗi chua xót, đau đớn nào cho tôi hơn nữa!!!

Ở tù được hai năm rưỡi thì anh ấy được thả về. Thôi thì hết làm thợ mộc, thợ nề, lại đi bốc, đi vác... khi áo blouse xưa không đươc dùng đến nữa. Được hơn ba tháng thì Ủy Ban Nhân Dân Phường gọi anh ấy đến để "động viên" nhắc nhở "đăng ký" đi kinh tế mới.

Anh ấy không chịu, lấy lý do: trong trại cải tạo, anh đã được học tập về đường lối, chính sách của nhà nước là sẽ lưu dụng những thành phần chuyên môn, và anh đang chờ đợi. Không ngờ đó lại là cái cớ để họ bắt anh vào tù lần thứ hai, bị ghép vào tội chống nhà nước.

Lần sau này anh bị đưa vào trại biệt giam. Mấy tháng sau họ mới cho thăm nuôi. Khi gặp mặt, tôi thấy anh xanh xao, u buồn. Anh dặn dò: "Lần sau nhớ mua cho anh cây lược dày để chải chí và thuốc Dep để trị ghẻ." Điều kỳ cục là trại này không cho người tù nhận những món như bánh tráng, gạo..., chỉ cho nhận những thứ ăn chơi như: kẹo, bánh, đường, đậu... Lỡ mang đi, bị buộc mang về.  Ra về lòng tôi vừa xót xa...

Lão trưởng khóm nơi tôi ở nói với tôi: "Chồng cô sẽ ở tù suốt đời vì tội phản động." Tôi nghe mà bủn rủn tay chân. Thôi chết rồi, biết làm sao đây! Tiếp theo phường lại "động viên" tôi, biểu tôi đi kinh tế mới. Tôi đáp: "Tôi yếu đuối, 4 con còn quá nhỏ, tôi làm được gì nơi đó?" Cũng may, nếu nghe lời họ, bây giờ mấy mẹ con tôi biết còn sống không?

Suốt mấy năm gian khổ, khi không thể cầm cự nỗi nữa (năm 1980) tôi xin thôi việc, bỏ Phan Thiết về Long Xuyên để ở gần cha mẹ tôi. (Lúc bấy giờ ông bà đang sống cùng gia đình người anh của tôi.)  Ông xã tôi lúc đó còn trong tù, tôi phó mặc cho Trời, vì tôi không còn sức lực, không còn khả năng đi thăm nuôi nữa.

Trên danh nghĩa, tôi về Long Xuyên để nhờ anh tôi giúp đỡ. Chưa đầy một tháng thì anh ấy đưa toàn gia đình đi vượt biên hết. (Sau này tôi mới biết nhiều lần ông ấy đã đi vượt biên không thoát, nên gợi ý tôi về hòng che mắt công an, phường khóm.)

Cha mẹ tôi lúc đó đã già. Anh tôi đi, ông bà mất chỗ dựa, lại thêm địa phương làm khó dễ vì nhà có người vượt biên nên bị khủng hoảng tinh thần, lâu dần sinh bệnh, nhất là mẹ tôi, bà đau ốm liên miên.  Cuộc sống ở đây tuy gần cha mẹ tôi, nhưng lúc nào lòng tôi cũng thấp thỏm lo âu, cứ nơm nớp sợ không biết ngày nào người ta sẽ đuổi mình ra khỏi nhà, chừng đó biết đi đâu?

Hơn một năm sau, 1981, thình lình ông xã tôi được thả về. Từ đây, anh đi chích dạo, bán thuốc lá lẻ, bán vé số, làm đủ mọi nghề cho đến ngày nộp đơn đi H.O.

3. Từ giấy ra trại tới cuộc phỏng vấn

Vì bị tù hai lần, ông xã tôi như một con chim bị đạn, cứ lo sợ không biết còn bị bắt lại nữa không. Vì thế, lúc nghe người ta kể về việc nộp hồ sơ đi Hoa Kỳ theo diện H.O., ông xã tôi vô cùng e ngại, lo sợ bị gạt, phải chờ đến khi có người bạn đi trước gởi  thư về khuyên nhủ ông mới mạnh dạn làm thủ tục để ra đi.

Giấy ra trại là một vấn đề khiến gia đình tôi không yên tâm chút nào, vì trên giấy ghi rành rành "tội phản động chống chính quyền"!  Chúng tôi hỏi thăm nhiều người, không ai có tờ giấy ra trại ghi như thế cả.  Chúng tôi cũng được biết chính phủ Mỹ chỉ cho những thành phần quân, cán, chính chế độ cũ ở tù 3 năm trở lên mới được đi định cư ở Mỹ, còn những người chống chính quyền thì không được.  Chúng tôi lại hỏi ý kiến bạn bè và được khuyên làm sẵn một tờ tường trình lý do bị tù lần hai.  Vậy là có tờ report chuẩn bị cho cuộc phỏng vấn.

Rồi ngày gia đình tôi vào gặp phái đoàn Mỹ cũng tới. Tôi nhận thấy những gia đình H.O. được phỏng vấn trước, hầu như đều được giải quyết mau lẹ, không như gia đình tôi. Những đêm trước khi phỏng vấn, tôi đã cầu nguyện cho mọi việc suông sẻ. Vậy mà, khi gặp phái đoàn chúng tôi vẫn run, nhất là khi bà Mỹ nêu câu hỏi:  "Tại sao anh là bác sĩ mà phải đi cải tạo cả 5 năm rưỡi?"

Ông xã tôi khựng lại. Tim tôi đập thình thịch!  Lát sau, bình tĩnh lại, tôi nhắc: "Anh, tờ report." chừng đó anh mới sực nhớ ra và đáp: "Xin bà đọc tờ report." Sau khi đọc xong, họ OK liền. Vậy là thoát nạn. Lúc ấy cả nhà tôi như vừa chết đi được sống lại.

4. Thời qua Mỹ

Gia đình tôi đến Hoa Kỳ năm 1992. Riêng tôi, qua năm sau mới được đi vì phải ở lại điều trị bệnh. Lúc mới qua, chồng và các con tôi đều nỗ lực làm việc và học hành. Con gái, con trai đều đổ ra shop may: con trai thỉ ủi đồ và cắt chỉ, con gái lãnh đồ may. Sau một thời gian, con tôi vào Đại học, nay thì đã tốt nghiệp và đi làm. Ông xã tôi, lúc mới qua, tự thấy lớn tuổi rồi, nếu học lại để lấy bằng thì ai thèm mướn nên cũng đành ra shop may lãnh đóng khuy nút một thời gian, sau đó vô làm ở một hãng Mỹ chuyên sản xuất nữ trang cho đến ngày nghỉ hưu.

Riêng tôi, thời gian vất vả trong những tháng năm cũ đã vắt kiệt sức lực của tôi. Tôi chỉ có thể làm những việc lặt vặt trong nhà, chứ không bươn chải nỗi như người khác được.

Đến Hoa kỳ, không ngờ chúng tôi có cơ duyên gặp lại những người bạn VN thân quen gần nửa thế kỷ, thật là vui!  Có hai ông bác sĩ người Mỹ là Colman và Denatale cùng làm việc với ông xã tôi hồi ở Quảng Trị, trước mùa hè đỏ lửa, cũng tìm  tới tận nhà thăm chúng tôi. 

Ai dám nói người Mỹ thực dụng, thiếu nghĩa tình? Vài tháng trước đây, cô con gái của ông bác sĩ Krainick từ Ohio cũng gọi phone qua hỏi thăm và nhắc lại những kỷ niệm xưa của cha mình với ông xã tôi. (Bác sĩ Krainick ngày xưa dạy ở Đại Học Y khoa Huế, là thầy của ông xã tôi, bị Việt Cộng sát hại năm Mậu Thân.) Thật là đậm đà tình người!

Đời tôi, những lúc vui buồn đều có bạn bè chia xẻ. Hôm tôi gởi bài viết của H.L., con gái tôi, kể chuyện thời đi bán vé số ở Long Xuyên bị người ta nhiếc mắng, chị LT người bạn thân ở Phan Thiết, từ Michigan gọi qua nói trong nước mắt: "Tội quá!  Sao hồi đó em thiếu thốn, khổ cực thê thảm như vậy mà không chịu nói ra. Em làm chị đang ân hận là đã không giúp em!"

Tôi đã câm lặng bao nhiêu năm trời để giữ gìn cái danh dự gia đình của tôi: "Đói cho sạch, rách cho thơm."  "Hãy đứng trên đôi chân mình và ngẩng cao đầu tiến bước."

Nhìn lại những chặng đường đã qua, tôi tự thấy mình đã tận lực trong vai trò người mẹ, người vợ của một quân nhân VNCH trước và sau 30-4-75. Đời tôi sống đơn giản, không đua đòi se sua, không xúi giục chồng làm giàu bằng con đường tắt cong queo.  Đó là nguyên nhân tôi nhận lãnh những cay đắng của cuộc đời, và những tủi nhục của tình đời. Tuy nhiên, hạnh phúc nào mà không trả giá bằng đau khổ? Nếm đủ cay, chua, mặn, đắng... chỉ làm cho ta cuối cùng thấy hạnh phúc thêm ngọt ngào hơn.

Cám ơn cuộc đời đã cho tôi và gia dình tôi nếm trải qua đủ mùi vị. Cám ơn nước Mỹ đã đưa gia đình tôi qua đây để đựơc sống những ngày an lành, hạnh phúc.

N. K.

Máy bay chở 188 người lao xuống biển tại Indonesia có gì đặc biệt?

Chiếc máy bay gặp nạn của hãng hàng không Lion Air là dòng Boeing 737 MAX 8. Đây là cái tên sáng giá trong danh sách lựa chọn máy bay của các hãng hàng không giá rẻ.

Vào sáng hôm nay (29/10), tai nạn máy bay kinh hoàng lại một lần nữa ập đến với người dân Indonesia. Theo tin tức truyền thông Indonesia đưa tin, chiếc Boeing 737 MAX 8 của hãng hàng không Lion Air đã gặp nạn tại vùng biển gần bờ biển phía Tây đảo Java của Indonesia, khi đang thực hiện lộ trình từ thủ đô Jakarta đến Pangkakpinang.
Đồng thời, có ít nhất 188 hành khách trên chuyến bay gặp nạn có thể đã rơi xuống biển và hiện vẫn chưa có tin tức về những người sống sót.

Chuyến bay mang số hiệu JT610 được điều hành bởi Phi công chánh Bhavye Suneja và Phi công phụ Harvino. Cả hai đều là những người dày dặn kinh nghiệm trong đó ông Suneja đã bay được 6.000 giờ Harvino đã thực hiện 5.000 giờ bay.
Trong khi đó, chiếc máy bay vừa gặp nạn được sản xuất trong năm 2018, đi vào hoạt động từ ngày 15/8. Như vậy, tính đến nay, chiếc Boeing 737 Max 8 mới phục vụ được 75 ngày. Sự việc đau thương này cũng đánh dấu lần đầu tiên một chiếc máy bay thuộc loại  này gặp tai nạn.

Boeing 737 MAX 8
Được biết, chiếc Boeing 737 MAX 8 đầu tiên được ra mắt ngày 30-11-2015 và hoàn thành chuyến bay đầu tiên ngày 29-1-2016, đây là loại máy bay rất mới của Boeing.

Boeing 737 MAX tận dụng tối đa những điểm mạnh của 737, đồng thời nâng cấp toàn diện. Boeing 737 MAX giảm nhiên liệu tiêu thụ và lượng khí thải CO2 khoảng 20% so với phiên bản 737 gốc và tiết kiệm hơn khoảng 14% so với các máy bay tốt nhất cùng phân khúc.
Đầu tiên, cánh máy bay được thiết kế với đầu cánh tách làm đôi (split-tip winglet), cho phép máy bay giảm được lực cản và đồng thời tăng thêm lực nâng khi cất cánh - tức là tối ưu hóa khí động học. Trọng lượng lại không tăng thêm đáng kể, do đó theo như Beoing công bố, đôi cánh mới giúp cho 737 MAX tiết kiệm nhiên liệu tới 1,8% so với thiết kế cánh cũ.

Tiếp theo, 737 MAX sử dụng động cơ đời mới nhất CFM Leap-1B, với các cánh quạt có đường kính lên tới 1,76m, tức là tăng lên đáng kể so với động cơ sử dụng trong các máy bay 737 trước đó (khoảng 1,57m).

737 MAX được trang bị động cơ CFM International LEAP-1B cùng với công nghệ cánh nhỏ tiên tiến (Advanced Technology winglet) của Boeing, giúp giảm lực kéo và tối ưu hóa tốt hơn hiệu suất của 737 MAX, đặc biệt trong các đường bay dài. Ngoài ra, động cơ này cũng giảm tiếng ốn hơn 40% so với chiếc tiền nhiệm.
Theo Boeing, một đội bay gồm 100 chiếc 737 MAX khi hoạt động trong 1 năm sẽ tiết kiệm được khoảng 360 triệu USD tiền nhiên liệu và thải ra ít hơn 350.000 tấn CO2.

Ngoài khả năng tiết kiệm, Boeing 737 MAX cũng bay được xa hơn, với khả năng bay hơn 6.510 km, tăng từ 600 đến 1000 km so với phiên bản Boeing 737 gốc. Boeing 737 MAX nhờ đó có thể sử dụng để bay xa hơn, hoặc mang nhiều hành khách/hàng hóa hơn.
Boeing 737 là một trong những máy bay có độ tin cậy nhất trong lịch sử hàng không, với 99,7% chuyến bay sẵn sàng khởi hành sau 15 phút, theo số liệu của ngành hàng không thế giới. Boeing 737 MAX cũng sở hữu ưu điểm này từ chiếc tiền nhiệm.

Ở bên trong máy bay, thiết kế Boeing Sky Interior trước kia là tùy chọn, nay trở thành trang bị tiêu chuẩn trên Boeing 737 MAX.
Thiết kế nội thất mới vừa tăng diện tích khoang chứa đồ trên đầu nhưng vẫn đảm bảo sự rộng rãi nhất định của chỗ ngồi. Ngoài ra, các công tắc được thiết kế lại hợp lý hơn, giúp người dùng dễ dàng bật đèn đọc sách, nhưng hạn chế bấm nhầm nút gọi tiếp viên.

Với nhiều ưu điểm mới, đặc biệt là khả năng tiết kiệm, Boeing 737 MAX là cái tên sáng giá trong danh sách lựa chọn máy bay của các hãng hàng không giá rẻ.